“อาชีพจำหน่ายฉลากกินแบ่งรัฐบาล ของคนพิการ”
คุณจำนงค์ เล่าว่า บ้านเดิมอยู่สุโขทัย มาอยู่กรุงเทพฯ ได้ 30 กว่าปี เป็นคนตาบอดโดยกำเนิด ตอนเล็ก ๆ พ่อแม่พาไปรักษาหลายที่ หมอบอกว่ารักษาไม่ได้ในบรรดาพี่น้อง 8 คน ไปเรียนที่โรงเรียนสอนคนตาบอดภาคเหนือจังหวัดเชียงใหม่ จบปริญญาตรี ที่ มหาวิทยาลัยรามคำแหง เอกสื่อสารมวลชนมนุษย์ศาสตร์
เริ่มค้าสลากในปี 2526 เป็นอาชีพอิสระและใจชอบค้าขาย ผมคิดว่าเป็นอาชีพที่มีเกียรติ รายได้ถือว่าดี ถ้ารู้จักประหยัด ค้าสลากดีอย่างคือ เงินไม่จม เพราะว่า หวยออกจะรู้เลยว่าเงินเหลือเท่าไหร่ ไม่ต้องเอาเงินไปจมไว้นาน ๆ อันนี้ 15 วันรู้แล้วว่าต้นทุน กำไรได้เท่าไหร่ และสามารถวางแผนงวดต่อไปได้ ถ้าขายดีงวดหน้าขายเพิ่ม โดยเริ่มจาก 2 – 3 เล่มก่อน เมื่อขายอยู่ตัวแล้วจะรู้ว่า งวดหนึ่งจะขายได้จำนวนกี่เล่ม ใช้เวลา 6 – 7 วัน
ย้อนไปในปี พ.ศ. 2417 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณา พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้กรมทหารมหาดเล็กออกลอตเตอรี่เป็นครั้งแรกในประเทศไทย ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระบรมราชานุญาตพิเศษออก “ลอตเตอรี่เสือป่าล้านบาท” เพื่อหารายได้ซื้อปืนพระราชทานแก่กองเสือป่า และพระราชทานนามปืนรุ่นนี้ว่า “ปืนพระราม6” ในปัจจุบันผู้คนมากมายยืดอาชีพ การประกอบอาชีพจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาล ผู้จำหน่ายรายย่อยต้องมีเงินทุนเพื่อซื้อสลากฯไปจำหน่าย โดยอาจได้รับโควตาจากสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล โดยซื้อต่อจากพ่อค้าคนกลาง เรียกว่า ยี่ปั๊ว มีราคาจำหน่ายที่สูงกว่า
จากการที่สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล เห็นความสำคัญในการยกระดับคุณภาพชีวิตและส่งเสริมความเป็นอยู่ของคนพิการ โดยเฉพาะการส่งเสริมอาชีพ การจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลให้กับคนตาบอดนั้น ถือว่าเหมาะสมมาก เพราะเป็นการค้าขายที่คนตาบอดสามารถบริหารจัดการได้เอง เนื่องจากตัวสลากเป็นสินค้าที่มีขนาดไม่ใหญ่ และเป็นสินค้าที่ง่ายต่อการดูแลของคนตาบอด สลากฯที่คนตาบอดนำไปจำหน่าย ได้รับการจัดสรรจากองค์กรคนพิการ ได้รับโควตามาจาก สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลในฐานะที่เป็นองค์กรส่งเสริมและสนับสนุนการประกอบอาชีพของคนพิการ
สำหรับรายได้ของคนตาบอดในอาชีพจำหน่ายสลากฯ ขึ้นอยู่กับจำนวนสลากฯ ที่ได้รับการจัดสรร ส่วนผู้จำหน่ายสลากบางรายที่ต้องการจำนวนสลากเพิ่ม เพราะต้องไปซื้อจาก ยี่ปั๊ว ซึ่งทำให้ต้นทุนการจำหน่ายสูงขึ้น เป็นเหตุให้ต้องจำหน่ายในราคาที่สูงกว่าที่สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลกำหนดไว้ แต่โดยเฉลี่ยรายได้ของผู้ที่จำหน่ายสลาก
ในอาชีพของคนตาบอดนั้น ย่อมมีผู้ประสบความสำเร็จเป็นบุคคลต้นแบบที่เป็นตัวอย่างของผู้ที่ประกอบอาชีพรุ่นหลัง ในด้านการประกอบอาชีพจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลนั้น ถือว่า คุณจำนงค์ เป็นผู้ต่อสู้กับอุปสรรคมาอย่างยาวนานและมากมาย บนเส้นทางการจำหน่ายสลาก จนประสบความสำเร็จในที่สุด